بحران جهانی غذا

مقیاس بحران جهانی گرسنگی و سوتغذیه بسیار زیاد است و پیش‌بینی می‌شود که 345.2 میلیون نفر در ناامنی غذایی باشند، بیش از دوبرابر آمار در سال 2020. این افزایش خیره کننده 200 میلیون نفری در مقایسه با قبل از همه‌گیری کووید-19 را نشان می‌دهد.

بیش از 900 هزار نفر در سراسر جهان برای زنده ماندن با قحطی مانند مبارزه می کنند. این آمار ده برابر بیشتر از پنج سال پیش است که به طرز نگران کننده‌ای افزایش یافته است. پاسخ فوری لازم است. جامعه جهانی نباید در وعده خود برای پایان دادن به گرسنگی و سوتغذیه تا سال 2030 کوتاهی کند.

WFP با چالش‌های چندگانه روبرو است از طرفی تعداد افراد بسیار گرسنه به سرعت در حال افزایش است و منابع مالی با سرعت زیادی در حال کم شدن، و از طرف دیگر هزینه ارائه کمک‌های غذایی در سطح بالایی قرار دارد زیرا قیمت‌های غذا و سوخت در بالاترین حد خود قرار دارد.

نیازهای پاسخ داده نشده خطر گرسنگی و سوتغذیه را افزایش می‌دهند. مگر اینکه منابع لازم در دسترس قرار گیرند، از دست دادن جان‌ها و معکوس شدن دستاوردهای توسعه‌ای که با زحمت به دست آمده است، عواقب این کار خواهد بود.

اما چرا دنیا در حالت گرسنگی شدیدتری قرار دارد؟

بحران گرسنگی بوجود آمده ناشی از ترکیب مرگبار عوامل مختلف است.

همچنان تداوم مناقشات عامل اصلی گرسنگی است. ۷۰ درصد افراد گرسنه سراسر جهان در مناطق درگیر جنگ و خشونت زندگی می‌کنند. رویدادهای اتفاق افتاده در اوکراین نشان می‌دهد که اجبار مردم به ترک خانه‌هایشان، از بین بردن منابع درآمدی آنها و خراب کردن اقتصاد کشورها چگونه منجر به گرسنگی می‌شود.

بحران اقلیمی یکی از عوامل مهم افزایش چشمگیر گرسنگی در جهان است. شوک‌های اقلیمی زندگی، محصولات کشاورزی و معیشت مردم را نابود می‌کند و توانایی آنها برای تأمین غذا را تضعیف می‌کند. اگر جهان اقدامات فوری در زمینه کنترل تغییرات اقلیمی را به جای نیاورد، بحران گرسنگی از کنترل خارج خواهد.

قیمت جهانی کود حتی سریع‌تر از قیمت مواد غذایی افزایش یافته است که خود در بالاترین سطح ده سال گذشته گزارش شده است. اثرات جنگ در اوکراین، از جمله افزایش قیمت گاز طبیعی، باعث اختلال بیشتر در تولید و صادرات جهانی کود، کاهش عرضه، افزایش قیمت‌ها و تهدید به کاهش برداشت محصول شده است. قیمت بالای کود می‌تواند بحران مقرون به صرفه بودن مواد غذایی را به بحران در دسترس بودن مواد غذایی تبدیل کند، زیرا تولید ذرت، برنج، سویا و گندم در سال 2022 کاهش یافته است.

هزینه‌ها نیز در بالاترین حد خود قرار دارند: هزینه‌های عملیاتی ماهانه برنامه جهانی غذا ۷۳.۶ میلیون دلار بالاتر از میانگین سال ۲۰۱۹ است،  افزایش خیره‌کننده ۴۴ درصدی. مازادی که اکنون صرف هزینه‌های عملیاتی می‌شود، قبلاً صرف تهیه غذا به مدت یک ماه برای 4 میلیون نفر می‌شد. در کشورهایی از جمله نیجریه، سودان جنوبی و یمن، برنامه جهانی غذا در حال حاضر با تصمیمات سختی از جمله کاهش جیره غذایی برای دسترسی به افراد بیشتری مواجه شده است. این کار مساوی با گرفتن غذا از افراد گرسنه برای سیر کردن افرادی با گرسنگی حاد است.

از کریدور خشک آمریکای مرکزی و هائیتی، تا ساحل عاج، جمهوری آفریقای مرکزی، سودان جنوبی و سپس به سمت شرق تا شاخ آفریقا، سوریه، یمن و تا افغانستان، مناقشات و شوک‌های اقلیمی میلیون‌ها نفر را به لبه پرتگاه گرسنگی سوق می‌دهد.

سال گذشته، جهان منابع خارق‌العاده‌ای را برای مقابله با بحران بی‌سابقه جهانی غذا جمع آوری کرد، رکوردی بیش از 14 میلیارد دلار برای برنامه جهانی غذا. در کشوری مانند سومالی که در آستانه قحطی قرار گرفت، جامعه بین المللی گرد هم آمد و با این خطر مقابله کند. اما فقط زنده نگه داشتن مردم کافی نیست. ما باید بیشتر از این‌ها پیش برویم، و این امر تنها با پرداختن به علل اصلی گرسنگی قابل دستیابی است.

پیامدهای سرمایه‌گذاری نکردن در فعالیت‌های تاب‌آوری در سراسر مرزها بازتاب خواهد داشت. اگر جوامع برای مقاومت در برابر شوک‌ها و استرس‌ها توانمند نباشند، این امر می‌تواند منجر به افزایش مهاجرت و بی‌ثباتی و درگیری احتمالی شود. تاریخ این را به ما نشان داده است: وقتی بودجه برنامه جهانی غذا برای تغذیه پناهندگان سوری در سال 2015 تمام شد، آنها چاره‌ای جز ترک اردوگاه‌ها و جستجوی کمک در جاهای دیگر نداشتند که باعث یکی از بزرگترین بحران‌های پناهندگان در تاریخ اخیر اروپا شد.

تغییر زندگی انسان‌ها در برنامه جهانی غذا به ایجاد سرمایه انسانی، حمایت از دولت‌ها در تقویت برنامه‌های حمایت اجتماعی، تثبیت جوامع در مکان‌های خاص ناپایدار کمک می‌کند تا بهتر از شوک‌های ناگهانی بدون از دست دادن تمام دارایی‌های خود جان سالم به در ببرند.

تنها پس از چهار سال از بزرگ شدن پروژه‌ی تاب‌آوری ساحل، برنامه جهانی غذا و جوامع محلی 158 هزار هکتار از مزارع بایر در منطقه ساحل پنج کشور آفریقایی را به مزرعه و چراگاه تبدیل کردند. بیش از 2.5 میلیون نفر از فعالیت‌های یکپارچه بهره‌مند شدند. شواهد نشان می‌دهد که مردم برای مقاومت در برابر شوک‌های فصلی مجهزتر هستند و دسترسی بهتری به منابع طبیعی حیاتی مانند زمین‌هایی که می‌توانند در آن کار کنند، دارند. خانواده‌ها، خانه‌ها، وسایل و مزارع آنها بهتر در برابر خطرات آب و هوایی محافظت می‌شوند. حمایت از طریق گرد هم آوردن مردم، ایجاد شبکه‌های ایمنی اجتماعی، مولد نگه داشتن زمین‌ها و ارائه فرصت‌های شغلی به عنوان حایلی در برابر بی ثباتی عمل کرده و در نهایت همه اینها به شکستن چرخه گرسنگی کمک می‌کند.

به عنوان مثالی دیگر، برنامه شاخص بیمه خرد برنامه جهانی غذا، یا ابتکار تاب‌آوری روستایی R4، از حدود 360 هزار خانواده کشاورز و دامدار در برابر خطرات آب و هوایی محافظت می‌کند که محصولات کشاورزی و معیشتی آنها در 14 کشور از جمله بنگلادش، السالوادور، اتیوپی، فیجی، گواتمالا، کنیا، ماداگاس و زیمباوه تهدید می‌شوند.

در عین حال، برنامه جهانی غذا با دولت‌های 83 کشور جهان برای تقویت یا ساخت شبکه‌های ایمنی ملی و حفاظت اجتماعی حساس به تغذیه کار می‌کند و به ما این امکان را می‌دهد تا با کمک‌های غذایی اضطراری به انسان‌های دسترسی پیدا کنیم.

کمک های بشردوستانه به تنهایی کافی نیست. تلاش هماهنگ بین دولت‌ها، مؤسسات مالی، بخش خصوصی و شرکا تنها راه کاهش بحران شدیدتر در سال 2023 است. 

جهان همچنین برای به صفر رساندن گرسنگی نیاز به مشارکت سیاسی عمیق‌تری دارد. تنها اراده سیاسی می‌تواند به مناقشه در مناطقی مانند یمن، اتیوپی و سودان جنوبی پایان دهد و بدون تعهد سیاسی قاطع برای مهار گرمایش جهانی همانطور که در توافقنامه پاریس تصریح شده است، محرک‌های اصلی گرسنگی بی وقفه ادامه خواهند داشت.